Pesten is geen kinderspel! Wat kan je doen om een pestervaring te verwerken?

Hoe raakt pesten mij?
Met pesten als thema voor de Landelijke EFT dag op 5 november a.s., ging ik na op welk moment in mijn leven ik met pesten te maken heb gehad.

Al snel ging mijn herinnering naar de periode dat ik voor een internationale bank in Amsterdam werkte als HR consultant. Een jonge leidinggevende op een hoge positie maakte mij het werken knap lastig. In een omgeving gedomineerd door mannen werd ik tijdens vergaderingen ten overstaande van het managementteam in verlegenheid gebracht. Ik voelde me ongemakkelijk en stom en nam op een gegeven moment ontslag.

Tijdens mijn jeugd werd ik door buurtkinderen uitgescholden voor heksenneus. Ik deed alsof de opmerkingen me niet raakten en die strategie werkte, maar het raakte me wel degelijk. Het heeft ongetwijfeld bijgedragen tot de de vaardigheid in het stoïcijns reageren op kritiek en opmerkingen. Ik heb lang moeite gehad om assertief te reageren.

Wat feiten
Een kwart van de werknemers is wel eens gepest door collega’s of leidinggevenden. Het gaat dan niet om plagerijen, maar om bijvoorbeeld uitschelden, intimidatie, buitensluiten en het achterhouden van belangrijke informatie.

Pesten op de werkvloer leidt tot zo’n vier miljoen extra verzuimdagen per jaar. Dat levert werkgevers een kostenpost op van € 900 miljoen aan loondoorbetaling. (bron: Stichting pesten op de werkvloer, http://www.pestenopdewerkvloer.nl/)

De kans dat je met pesten in aanraking komt als slachtoffer, collega van een gepeste, of als pester is dus heel groot.

Slachtoffer of dader?
Sinds ik Emotional Freedom Techniques (EFT) dagelijks toepas, ben ik me er van bewust dat als een situatie of een reactie van iemand mij raakt, ik deze situatie kan oplossen door mijn eigen rol en handelen na te gaan. Niet altijd leuk of makkelijk om te doen. Vanochtend na de meditatie vond ik de moed om mijn rol als Pester aan een nader onderzoek te onderwerpen. EFT is daar een prima instrument bij. Ik kwam uit bij 2 situaties op school.

In de eerste situatie was ik 15 jaar en zat op de middelbare school. We hadden een nieuwe natuurkunde lerares, afkomstig uit het zuiden van het land. Ze was jong, aardig, had een accent en totaal geen overwicht op ons. We deden niet wat ze zei en rookten ‘stiekem’ in de klas. Toen ze op een kwade dag huilend de klas uitrende, had ik spijt van mijn gedrag en spraken we (de leerlingen) af dat we ons niet meer zo zouden gedragen.

De andere situatie was op de lagere school in de vierde klas, ik was 9 jaar. Samen met een populair jongen deed ik de meester na als hij met zijn rug naar ons toe stond om op het schoolbord te schrijven. We gooiden propjes papier naar zijn rug en als hij zich boos omdraaide, keken we onschuldig, zodat hij niet wist wie het gedaan had. En hij kon geweldig boos worden, zijn onderlip begon dan te trillen…..en dat was het doel van onze pesterij. Was ik nou zo’n durfal? Nee, ik deed mee met de populaire jongen, om indruk te maken.

Maar toch… Wist je dat slechts 16% van de collega’s het opneemt voor het slachtoffer, terwijl het hen lang niet altijd koud laat. Zien dat iemand gepest wordt, doet het niveau van je stresshormonen stijgen. Omstanders hebben er dus daadwerkelijk last van als iemand wordt gepest en dat leidt tot extra verzuim op de hele afdeling. Iedereen is slechter af in een bedrijfscultuur waar pesten voorkomt. (bron: Stichting pesten op de werkvloer, http://www.pestenopdewerkvloer.nl/)

Waar komt pestgdrag vandaan?
Wil pesten kunnen bestaan, dan zijn er twee partijen nodig: de pester en de gepeste. Maar hoe kan dat gebeuren? Niemand pest, of word gepest uit vrije wil, maar je glijdt soms geleidelijk in een negatief patroon. De belangrijkste factor dat een patroon van pesten kan doen ontstaan is een klimaat waarin Sociale Onveiligheid heerst. Sociale onveiligheid zorgt voor onzekerheid en angst.

Iedereen ontwikkelt in de vroege jeugd, in het gezin, strategieën om om te gaan met de wereld om zich heen. Sommige mensen leren dat ‘aanval de beste verdediging is’, anderen leren dat je je beter onzichtbaar kan maken als je je zin wil hebben, of als je er zonder klappen vanaf wil komen.

Als we kijken naar de economische recessie van de afgelopen jaren, die in diverse organisaties geleid heeft tot bezuinigingen, reorganisaties, of strengere regels, etc. dan kan je voorzichtig concluderen dat de sociale onveiligheid is toegenomen.
Sociale onveiligheid raakt iedereen in de maatschappij, of je nou op school zit, werkt, of gebruikt maakt van zorgverlening.

Waarom het een goed idee is om je gedrag als gepeste, pester en/of omstander te veranderen?
De belangrijkste reden is dat het niet vanzelf over gaat. Mensen die in hun jeugd gepest zijn of gepest hebben komen dit in de loop van hun leven steeds opnieuw tegen. Wil je dit niet meer meemaken, dan is het een goed idee om het heft in eigen hand te nemen en naar je eigen gedrag in deze situaties kijken.

4 Stappen om pesten definitief uit je leven te halen
1. Zelfonderzoek!
Welke situaties in het heden en in je jeugd komen naar boven als je aan pesten denkt. Hoe is/was het op school, hoe gedraag je je in groepen, op je werk, etc.? Geef deze situaties een korte titel en schrijf ze op. Welk effect heeft de situatie op je gedrag, je lichamelijke conditie, je emoties?
2. Ontstoor deze situaties!
Praten over is een manier die we allemaal graag doen. Helaas is dit niet zo effectief, sterker nog door vervelende herinneringen bewust te herhalen, kan je ze verlevendigen, waardoor je je niet beter voelt.
De enige techniek die effectief is om negatieve situaties op te lossen is EFT. Dit is een techniek die door iedereen, jong en oud geleerd kan worden.
3. Vergroot je sociale veiligheid!
Ga na wat jou helpt om je veilig te voelen. Vraag een vriend(in) om mee te gaan naar gelegenheden waar je je niet zo prettig voelt. Vraag hulp aan familie of vrienden. Zorg voor een financiële buffer.
4. Vergeven!
Vergeef je pesters, vraag vergeving aan de mensen die je hebt gepest en vergeef jezelf met behulp van een systemische oefening. Deze oefening zorgt ervoor dat je je definitief kan losmaken van de pestervaringen uit je leven.

Voor een EFT basisrecept, of hulp bij het verwerken van pestervaringen, stuur je een email aan: info@passion4hr.nl

Pesten op het werk: Doorbreek het patroon!

pestenPestgedrag van collega’s

Mijn volgende afspraak is met Eva. Eva wordt gepest. Ze is net begonnen als interim inspecteur Handhaving en is blij met haar nieuwe opdracht. Als Eva binnen komt maakt ze een gespannen indruk en ze lacht zenuwachtig.

Ze vind haar werk interessant, maar de samenwerking met haar collega’s gaat helaas niet zo soepel. Haar collega’s werken al jaren op deze afdeling en maken zich niet zo druk. Er wordt veel geklets en de radio staat altijd aan. Ze heeft er al een paar keer iets van gezegd, maar dat hielp niet. Tijdens een eerste evaluatie vroeg haar leidinggevende hoe het haar beviel en of er zaken zijn die haar zijn opgevallen. Ze heeft gezegd dat ze moeite heeft met zich te concentreren, omdat de radio altijd aanstaat en er veel onderling gepraat word.

Pestgedrag

Sinds dat gesprek, nu twee weken geleden merkt ze dat ze genegeerd word. Als ze iets vraagt doen ze alsof ze haar niet horen, als ze vraagt of de radio uit kan, zetten ze hem harder, als ze even naar de wc is geweest is het ineens stil als ze binnenkomt. Ze durft er niet mee naar haar leidinggevende te gaan en weet niet wat ze moet zeggen of doen. Ze gaat met tegenzin naar het werk en voelt zich niet lekker.

‘Welk gevoel krijg je hiervan, nu je me dit zo vertelt’, vraag ik. Eva schokt met haar schouders, ‘ik weet het niet’ zegt ze, maar het is weer hetzelfde liedje. Het gaat even goed in een nieuwe baan en dan gebeurt er weer iets en hoor ik er niet bij. ‘Story of my life’! Ik krijg steeds een schok als het gebeurt. Ze klinkt en kijkt verdrietig. Ik vraag of ze zich verdrietig voelt. Ja!

Op het schoolplein

We beginnen de EFT sessie (Emotional Freedom Techniques) met dit verdrietige gevoel. ‘Hoe sterk voel je dit op een schaal van 0 tot 10, 0 is niks en 10 is maximaal’, vraag ik. Een 10 zegt ze meteen. Na 2 rondjes kloppen op de EFT punten in haar bovenlichaam gaat de score naar een 8, dan na een 6, een 4 en ineens zegt ze: ‘ik zie mezelf op het schoolplein staan.

Ik ben 7 jaar en het is mijn eerste dag op de nieuwe school. We zijn net verhuisd, ik ken alleen mijn buurmeisje Elodie. We hebben even samen in de speeltuin geschommeld.  In de pauze staat Elodie met een paar andere meisjes en ik loop naar haar toe. Ineens begint ze me uit te schelden voor stomme vlooietrut, de andere meisjes staan achter haar. Ze zijn zo gemeen. Bij elke gelegenheid als de juf niet kijkt, schelden ze me uit.
Oooh, ik ben vroeger gepest!

Kijk eens naar je jongere zelf, vraag ik. Hoe voel je je als je naar haar kijkt? Geschokt, ik lijk wel verlamt en mijn keel knijpt dicht, zegt ze zachtjes.
We kloppen op de EFT punten en benoemen eerst het gevoel van schrik. De schrik dat ze plotseling word uitgescholden is groot. Als deze geneutraliseerd is, is er verdriet. Als dat weg is, vraag ik haar wat ze toen is gaan denken over zichzelf. Dat ik er niet bij hoor, zegt ze aarzelend. Herken je dat gevoel? O ja, dat gevoel heb ik eigenlijk altijd, zegt ze, ook nu op mijn werk. Ik ben eigenlijk altijd op mijn hoede en bang dat er iets gebeurd….. dat ze me pesten… ineens gaat bij haar een lampje branden.

Nu Eva begrijpt dat ze vroeger gepest is op school en weet waar het gevoel van er niet bij horen vandaan komt, ziet ze ook dat dit pesten haar nog steeds achtervolgt. Misschien ben ik daarom wel interim gaan werken, zegt ze. Want eigenlijk zou ik graag een vaste baan hebben.

Hoe doorbreek je het pestgedrag!

Morgen ga ik meteen met mijn collega’s praten, zegt Eva. Ik ben geen klein kind meer en laat me niet langer pesten en negeren. Als ze wat te zeggen hebben, dan doen ze dat maar in mijn gezicht. Nu ze het stresspatroon heeft opgelost met EFT en de oorsprong van dit patroon heeft achterhaald, is ze vrij. Vrij om als volwassene te zeggen wat haar dwars zit en te luisteren naar de reactie van haar collega’s.

Hoe helpt EFT bij pesten op het werk?

Pesten kan ontstaan als de omgeving onveilig is, als het niet oké is om gewoon jezelf te zijn. Pesters zijn vaak van binnen onzeker en hebben het ‘nodig’ om te pesten, zodat ze zichzelf beter voelen. Soms pesten ze uit angst om zelf gepest te worden. Mensen die gepest worden, zijn óók onzeker, en hebben moeite voor zichzelf op te komen. Zij reageren op een andere manier. Anders gezegd: bij  sommige mensen roept een onveilig klimaat  een vechtreactie op. Bij anderen  een vluchtreactie. Beide reacties versterken elkaar.

Factoren die een rol spelen bij het ontstaan van pestgedrag zijn het hebben, of het ontbreken van steun uit de omgeving (ouders, leerkrachten, vriendjes en vriendinnen), de invloed van de groep en de groepsgrootte.

Pesten is niet eenmalig. Het is een patroon dat meestal ontstaat in de kindertijd. Praten over pesten, lost het probleem niet op. EFT helpt zowel de pester als de gepeste door die eerste, pijnlijke situatie te vinden en op te lossen. Als daar eenmaal de negatieve emotionele lading vanaf is, kun je meer situaties met EFT aanpakken. Je gevoel van onveiligheid en de angst verdwijnt. De vecht- of vluchtreactie wordt op een natuurlijke, veilige en prettige manier ontladen. De effecten van EFT zijn o.a. dat je je grenzen kan aangeven, je krijgt zelfvertrouwen en je uitstraling verandert. Je ontdekt dat je een plaats hebt in de groep, waardoor veiligheid en vertrouwen kunnen groeien. Het pesten kan daardoor stoppen.

EFT kan eenvoudig, ook door jongeren worden geleerd.

Op zaterdag 5 november organiseert de Stichting-EFT de Landelijke EFT dag, rondom het thema Pesten